بررسی نقش مردسالاری در خشونت خانوادگی مطالعه نظری همراه با تحقیق پیمایشی درشهرستان سبزوار

دسته بندي : علوم انسانی » علوم اجتماعی

بررسی نقش مردسالاری در خشونت خانوادگی

مطالعه نظری همراه با تحقیق پیمایشی درشهرستان سبزوار

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

چكيده :

پژوهش حاضر به بررسي نقش و سهم متغير پدرسالاري در بروز خشونت خانوادگي مي پردازد ؛ هر چند منكر تاثير ديگر متغيرها در پيدايش اين پديده نيست . خشونت خانوادگي به معني فرايندي است كه در آن زوج يا شريك زندگي از خود رفتارهاي خشونت آميز بر ضد زوج ديگر نشان مي دهد . به بيان ديگر خشونت خانوادگي به خشونتي اطلاق مي شود كه معمولا در محيط خلوت و خصوصي خانواده به وقوع مي پيوندد و در بيشتر موارد ميان افرادي اتفاق مي افتد كه به سبب صميميت ، ارتباط خوني  و يا قانوني به هم پيوند خورده اند .

در اين تحقيق از رويكردهاي متعدد جامعه شناسي از قبيل نظريات فمينيستي ، نظريه اقتدار و سلطه ، نظريه تضاد ، نظريه نقش ها و نظريه منابع استفاده شده كه بر اساس اين نظريات مهمترين متغيرهاي مستقل تاثيرگذار بر پديده خشونت خانوادگي عبارتند از : اعتقاد به پدرسالاري از سوي مردان ؛ اعتقاد به تبعيض جنسيتي ؛ تداخل نقش زوجين ؛ اختلاف پايگاهي زوجين ؛ تضاد سلايق زوجين ؛ انحراف اخلاقي شوهر؛ اختلاف سطح تحصيلات زوجين و بيكار بودن شوهر .

اين تحقيق با استفاده از روش پيمايش بر روي 380 خانوار شهرستان سبزوار و طراحي پرسشنامه اي براي زنان متاهل صورت گرفت و از روش هاي آماري چون رگرسيون چند متغيري و تحليل مسير بهره گرفته شد .

نتايج اين تحقيق نشان مي دهد كه متغير اعتقاد به پدرسالاري از سوي مردان داراي بيشترين اثر مستقيم و غير مستقيم بر روي خشونت خانوادگي است و بعد از اين متغير مي توان به متغيرهاي تبعيض جنسيتي و تضاد سلايق زوجين اشاره كرد . به اين ترتيب يافته هاي اين تحقيق در راستاي تقويت فرضيات مهم نظريات فيمينيستي ، نظريه منابع ، تئوري تضاد و تضعيف فرضيات نظريات نقش ، اقتدار و سلطه و ناسازگاري پايگاهي مي باشد .

كليدواژه ها : خشونت خانوادگي ، پدرسالاري ، تبعيض جنسيتي ، تضاد سلايق زوجين ، تداخل نقش ، ناسازگاري پايگاهي

 

 

 

فهرست جداول

صفحه

جدول ( 1-3 ): ضریب پایایی شاخص ها.....................................................................................

51

جدول ( 2-3 ): حجم نمونه برحسب مناطق درشهرسبزوار.................................................

54

جدول ( 1-4 ): آماره های مربوط به سن زنان................................................................................

57

جدول ( 2-4 ): توزیع پا سخگویان بر حسب سن.........................................................................

59

جدول (3-4 ): آماره های مربوط به سن همسران..........................................................................

60

جدول (4-4 ): توزیع پا سخگویان بر حسب سن همسر................................................................

61

جدول (5- 4 ): توزیع پا سخگویان برحسب میزان تحصیلات.....................................................

62

جدول (6-4 ): میزان تحصیلات همسران.........................................................................................

64

جدول ( 7-4 ): توزیع پا سخگویان برحسب وضعیت شغلی........................................................

65

جدول ( 8-4 ): توزیع وضعیت شغلی همسران................................................................................

66

جدول (9-4 ): توزیع پاسخگویان برحسب وضعیت اقتصادی خانواده پدری.............................

67

جدول (10-4 ): توزیع وضعیت اقتصادی خانواده پدری مردان...................................................

69

جدول (11-4 ): توزیع وضعیت شغلی همسران..............................................................................

70

جدول ( 12-4 ): آماره های مربوط به خشونت خانوادگی............................................................

72

جدول (13-4 ) : توزیع میزان خشونت خانوادگی..........................................................................

73

جدول (14-4 ): آماره های مربوط به خشونت روانی.....................................................................

74

جدول (15-4 ): توزیع میزان خشونت روانی...................................................................................

76

جدول (16-4 ): آماره های مربوط به خشونت اقتصادی...............................................................

77

جدول (17-4 ): توزیع میزان خشونت اقتصادی.............................................................................

78

جدول ( 18-4 ): آماره های مربوط به خشونت فیزیکی................................................................

79

جدول ( 19-4 ): توزیع میزان خشونت فیزیکی..............................................................................

81

جدول ( 20-4 ): آماره های مربوط به خشونت جنسی.................................................................

82

جدول (21-4 ): توزیع میزان خشونت جنسی.................................................................................

83

جدول (22-4 ): آماره هاي مربوط به انواع خشونت.......................................................................

84

 جدول (23-4 ): آماره های مربوط به تضاد سلایق زوجین.........................................................

85

جدول (24-4 ): توزیع میزان تضاد سلایق زوجین.........................................................................

87

جدول (25-4 ): آماره های مربوط به مردسالاری...........................................................................

88

جدول (26-4 ): توزیع میزان مردسالاری.........................................................................................

90

جدول (27-4 ): آماره های مربوط به تبعیض جنسی....................................................................

91

جدول ( 28-4 ) : توزیع میزان تبعیض جنسی...............................................................................      

92

جدول ( 1-2-4 ) : همبستگی متغیرهای مستقل با خشونت خانوادگی....................................      

94

جدول (1-3-4): مدل رگرسیون چند متغیره برای تبیین خشونت خانوادگی..............................

98

جدول ( 2-3-4 ) : شاخص ها و آماره ها ی تحلیل رگرسیونی.......................................................    

98

فهرست جداول

صفحه

جدول (3-3-4) : مدل رگرسیونی تضاد سلایق زوجین با متغیرهای مستقل..........................

102

جدول ( 4-3-4 ) : شاخص ها و آماره ها ی تحلیل رگرسیونی..................................................     

102

جدول (5-3-4) : مدل رگرسیونی مردسالاری با متغیرهای مستقل..........................................     

104

جدول ( 6-3-4 ) : شاخص ها و آماره ها ی تحلیل رگرسیونی...................................................      

104

جدول ( 7-3-4 ) : مدل رگرسیونی تبعیض جنسیتی با مستقل................................................      

106

جدول ( 8-3-4 ) : شاخص ها و آماره ها ی تحلیل رگرسیونی .................................................     

106

جدول (9-3-4) : میزان اثر متغیرهای مستقل................................................................................     

109

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست نمودارها

صفحه

شکل شماره ( 1 4 ) نمودار توزیع سن زنان به همراه خط منحنی نرمال....................................

58

شکل شماره ( 2 4 ) نمودار توزیع سن همسران به همراه خط منحنی نرمال.............................

60

شکل شماره ( 3 4 ) نمودار توزیع خشونت خانوادگی به همراه خط منحنی نرمال...................

72

شکل شماره ( 4 4 ) نمودار توزیع خشونت روانی به همراه خط منحنی نرمال...........................

75

شکل شماره ( 5 4 ) نمودار توزیع خشونت اقتصادی به همراه خط منحنی نرمال.....................

77

شکل شماره ( 6 4 ) نمودار توزیع خشونت فیزیکی به همراه خط منحنی نرمال.......................

80

شکل شماره ( 7 4 ) نمودار توزیع خشونت جنسی به همراه خط منحنی نرمال........................

82

شکل شماره( 8 4 ) نمودار توزیع خشونت تضاد سلایق زوجین به همراه خط منحنی نرمال..

86

شکل شماره ( 9 4 ) نمودار توزیع مردسالاری به همراه خط منحنی نرمال................................

89

شکل شماره ( 9-4 ): نمودار توزیع تبعیض جنسی به همراه خط منحنی نرمال............................

91

شکل شماره ( 10 4 ) دياگرام عوامل موثر بر خشونت خانوادگي ................................................

100

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

کلیات تحقیق

 

 

مقدمه

در همه جوامع مسئله نظم و امنيت اجتماعي هم براي دولت و حاكميت و هم براي مردم مسئله مهمي  بوده است. روابط آدميان در جامعه برنظم و قاعده هاي خاصي استوار است و شيوه هاي  رسمي و غيررسمي نظارت و كنترل اجتماعي براي حفظ نظم و امنيت اجتماعي تدارك ديده شده است. اساس نظم اجتماعي بر شناخت و عمل به انتظارات متقابل و ايفاي نقشهاي اجتماعي استوار است. بطور كلي  درهمه جوامع بشري نظم اجتماعي و نظارت اجتماعي به شيوه هاي رسمي و غيررسمي ديده مي شود، با وجود اين، در همه جوامع بشري هم افرادي وجود دارند كه از قواعد عموماً پذيرفته شده رفتار، تخطي مي كنند، در واقع اكثر مردم حتي اگر بطور خيلي جزئي هم باشد هنجارها را نقض كرده اند. به قول دوركيم كجرفتاري و همنوايي در درون يك جامعه با ساختار خاصي كه دارد ممكن مي گردند.

هر روزه ما چه در محيط اطراف خود و چه از طريق رسانه ها و روابط با ديگران از مسائل مختلفي چون قتل، سرقت، آدم ربايي، ترافيك، جنگ، آلودگي هاي زيست محيطي، تورم، افزايش خشونت، بيكاري، تجاوز به عنف، اختلاس، ارتشاء، بالا رفتن قيمت اتومبيل ها، افزايش مصرف الكل و مواد مخدر و. . . اطلاع پيدا  مي كنيم، حال ممكن است نسبت به بعضي از آنها احساس ناراحتي و نگراني داشته باشيم و نسبت به بعضي ديگر احساس تنفر و انزجار و نسبت به مواردي هم بي تفاوت باشيم و هيچ واكنشي نداشته باشيم. در این میان خشونت خانوادگی از آن قسم مسائلی است که حساسیت خاصی را در جامعه بر می انگیزد. به نظر  می رسد که دلیل این حساسیت آن است که انسان همواره خانه را امن ترین مکان می شناسد. از این رو، هنگامی که مردی همسر خود را مورد آزار و اذیت قرار می دهد، جامعه دچار تشنج می شود و               انسان ها به شدت احساس نا امنی می کنند.

از طرف دیگر باید خاطرنشان کرد که متأسفانه یکی از دلایل عدم موفقیت در جلوگیری از وقوع جرایم، به طور عام و خشونت و پرخاشگری به طور خاص، عدم ریشه یابی در علل و عوامل وقوع آنها است. افراد جامعه توجه خود را بیشتر به غلط به درمان موقتی به نام مجازات معطوف کرده اند که تحقیقات و مطالعات مختلف به عواقب و پیامدهای منفی این نوع درمان پرداخته و ناکارا بودن آنرا گوشزد کرده اند. اصولاً پیشگیری باید با دانش و اطلاعات کافی نسبت به علل ایجاد کننده هر دردی باشد و سپس مداوا در            پی تشخیص درد صورت پذیرد. چراکه اگر تشخیص درست باشد، درمان نیز آسان و سریع خواهد بود. لذا بررسي خشونت خانوادگی به عنوان يكي از مسايل اجتماعي و ارايه راه حلهاي مناسب به شيوه علمي، نيازمند به كارگيري روشهاي خاص علمي و تخصصي است.

تحقیق حاضر بر آن است تا علاوه بر تشریح فضای مفهومی خشونت و خشونت خانوادگی، ابتدا               عوامل مؤثر برخشونت خانوادگی( همسرآزاری ) را شناسایی کند و سپس سهم متغیر پدرسالاری را در بروز این پدیده نشان دهد. به عبارت دیگر ما خواهان آنیم که نشان دهیم که متغیر مردسالاری در جامعه کنونی تا چه حد می تواند در تولید خشونت خانوادگی نقش داشته باشد.

 

 

 

 

 

دسته بندی: علوم انسانی » علوم اجتماعی

تعداد مشاهده: 2505 مشاهده

فرمت فایل دانلودی:.rar

فرمت فایل اصلی: وورد

تعداد صفحات: 150

حجم فایل:203 کیلوبایت

 قیمت: 35,000 تومان
پس از پرداخت، لینک دانلود فایل برای شما نشان داده می شود.   پرداخت و دریافت فایل